Sujet précédent :: Sujet suivant |
Auteur |
Message |
Palutzi Modérateur
Hors ligne
Inscrit le: 05 Sep 2007 Messages: 3 974
Point(s): 13 299 Moyenne de points: 3,35
|
Posté le: Mar 16 Juin 2009 - 00:14 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
Tortum/Թորթում (Erzurum)
Tortum Ermenileri (Erzurum'un ilçesi)
Tortum: Batı Ermenistan’ın Erzurum Eyaleti’nin Tortum (Azord) Nehri havzasında bulunan ve merkezi Tortum kasabası olan kaza. Alanı açısından, yaklaşık olarak Tayk Eyaleti’nin Azortats Por bölgesine denk düşmektedir. Tortum adı XIII. yüzyılın ikinci yarısından sonra kullanılmaya başlanmıştır. Ermeni kaynaklarında “Khapu ve Tortom bölgesi” olarak geçmektedir. XIII. yüzyılın ikinci yarısından XVI. yüzyıl sonuna kadar Samtskhe atabeklerine tabi olmuş, daha sonra ise Osmanlı hâkimiyetine (Erzurum Vilayeti’ne dâhil edilmiştir) girmiştir. XVII.-XVIII. yüzyıllarda Tortum Ermenilerinin bir kısmı zorla Müslümanlaştırılmış, az sayıda Hıristiyan XX. yüzyıla kadar varlıklarını sürdürebilmiştir. XIX. yüzyıl başında Tortum kazasında 400, yüzyılın sonunda ise yaklaşık 25 hane Ermeni yaşamaktaydı. Ermeniler genelde bağcılık ve hayvancılıkla uğraşmışlardır. Rapat ve Par köylerinde tuz ocakları bulunmaktaydı. 1880 yılı verilerine göre Tortum’daki 70’in üzerinde köyün büyük bir kısmının Ermenice ismi korunmuştu. Bunların başlıcaları Azord, Khars, Noraşen, Vardaşen, Inkuzek, Tandzut, Vıkhik, Surb Hovhan (Sürbagan), Ağbırik, Khakh, Sıkhtorot, Agarak (Egrek), Geğik, Dzıknacur’dur. Tortum Ermenileri 1915 soykırımı esnasında tehcir gönderilmiş ve büyük bir kısmı yollarda öldürülmüştür. Tortom’dan geçen aynı isimli nehrin vadisi tarihi kültür eserleriyle doludur. Tortum kazası yakınlarında, yüksek bir kaya kütlesi üzerinde bir ortaçağ kalesi bulunmaktadır.
Birinci dünya savaşından once Tortum'da 13 yerleşim birimine dağılmış 2.829 Ermeni yaşıyordu,Ermenilere ait 14 Kilise ile 1 Manastır ile 3 Ermeni okulu vardı.
Küçük Ermeni Ansiklopedisi, 2. Cilt, Yerevan, 1
Tortum Ermeni köyleri ve Ermenice anlamları
Gormeri:Ermenice "Kızıl Manastır" Sığnaçur-Ermenice "Tsıgnaçur-Balıklıdere" Pşngots :Ermenice "Dikenlik" Xntsorig var : Ermenice "Aşağı elmacık" Verin Lsgav : Ermenice "Yukarı Lısgav" Osmah : Ermenice Ots (Ermenice "Yılan") Samsor Petxar Ağprtsor :Ermenice "Pınarlıvadi" Ekrek-Akarak :Ermenice "Çiftlik" Moxurtap :Ermenice "Küldüzü" Abrnes Ğazarents-Kazarens :Ermenice Ğazar adı Lazarus Moxrçur :Ermenice "Külsuyu" Vxig Şipek : Surp Kevork Kilisesi Okağe :Tarihi Okağe/Vokağe kalesi iken 16. yy'dan itibaren Tortum Nehrinin adıyla anılan kazanın merkezi olmuştur Meğrakom : Ermenice "Balmezra" Xax:Ünlü Xaxu manastırı (Erm Xaxuvank') 10. yüzyıl sonlarında Tayk' hükümdarı David Magistros tarafından inşa edilmiştir. Halen sağlam olup cami olarak hizmet vermektedir. 20'inci yüzyılın başında köy nüfusu 467 Ermeni ve 210 Türk idi. Esas isim Xax olup, Xaxu bunun Ermenice genitiv halidir (Xaxu keğ = `Xax köyü`). Xax sözcüğünün anlamı açık değildir Rabat : Tekke Sıxtorod:Ermenice "Sarmısaklı" Ktsxa-Kiska : 20'inci yüzyılın başında Ermeni yerleşimi" ifadesi gözden geçirilmeli. 1900'lü yılların başında bu ifadeyi destekleyecek herhangi bir anlatı söz konusu değildir. 1840'lı yıllara ait komşu köylerde (Karlı, Tipili -Norşin, Haşut) Ermenilerin yaşadığına ve Kiska yaylasına geldiklerine dair anlatılar mevcuttur. Aykik-Ekik:Ermenice "Küçükbağ" Boçents:Ermenice "Kuyruklar" Meğuts :Ermenice "Kovanlık" Markatsor:Ermenice "Çayırdere" Varçin/Varşin :Varişén Ermenice "Aşağıköy" Garsig :Ermenice "Küçük Kars?" Ağprig:Ermenice "Pınarcık" Dankar : Ermenice " Dank ar Evkaya" Keğik :Ermenice "Köycük" Karingets /Karinkos:Ermenice "Mil taşı, Dikmetaş" Çağirnis/Çagirnis Tsınavor/Dzınavor/Zınavur :Ermenice "Karlı?" Xaşudvank :20'inci yüzyılın başında Ermeni yerleşimi Xozbrig : Ermenice "Bir tür ot" Ağçrig : Ermenice "Küçük tuzla" Sürbehan / Surp Ohan : Ermenice "Aziz Ohan (Ohannes, Yahya)" Vağtanos / Vaxtangats:20'inci yüzyılın başında kısmen Ermeni yerleşimi. (Vaxtang yaygın bir Gürcü erkek adıdır) Norşén: Ermenice "Yeniköy" 20'inci yüzyılın başında Ermeni yerleşimi Yukarıödik: Ermenice Hodig "Otlak" Kılakom: 20'inci yüzyılın başında Ermeni yerleşimi Koğanıs/Koğonts: Ermenice "Haramiler" Korker:Ermenice "Kilimli?" Verinkéğ :Ermenice "Yukarıköy" 20'inci yüzyılın başında Ermeni yerleşimi ,Surp Kevork Kilisesi
Tayk bolge haritasi
|
|
Revenir en haut |
|
|
yakup şimşek Nouveau membre
Hors ligne
Inscrit le: 19 Déc 2017 Messages: 4
Point(s): 8 Moyenne de points: 2,00
|
Posté le: Mar 19 Déc 2017 - 10:34 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
TORTUM EHREK KÖYÜNÜ BİLEN VARSA BENİMLE İLETİŞİME GECSİN
|
|
Revenir en haut |
|
|
curious-man Nouveau membre
Hors ligne
Inscrit le: 24 Sep 2018 Messages: 3
Point(s): 9 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Mar 25 Sep 2018 - 11:06 Sujet du message: Tortum Petxar (Պետխար) ve Uzundere Inguzeg (Ինգուզեգ) İsim Anlamları |
|
|
Merhaba. Ermenice iki yer adının anlamlarını öğrenmek istiyorum.
Yerleşim yerlerinin yeni isimleri Tortum / Aktaş ve Uzundere / Dikyar.
Ermenice isimleri ise eğer yanlış sonuca ulaşmadıysam Tortum / Petxar (Պետխար) ve Uzundere / Inguzeg (Ինգուզեգ)
Yukarıdaki latin alfabesi ve ermeni alfabesi ile yazılan yer isimlerinin doğru olup olmadığını ve anlamlarını yazabilecek arkadaş var mı?
Teşekkürler.
|
|
Revenir en haut |
|
|
mafilou Administrateur
Hors ligne
Inscrit le: 04 Sep 2006 Messages: 15 952
Point(s): 47 809 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Mer 26 Sep 2018 - 00:20 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
curious-man a écrit: | Merhaba. Ermenice iki yer adının anlamlarını öğrenmek istiyorum.
Yerleşim yerlerinin yeni isimleri Tortum / Aktaş ve Uzundere / Dikyar.
Ermenice isimleri ise eğer yanlış sonuca ulaşmadıysam Tortum / Petxar (Պետխար) ve Uzundere / Inguzeg (Ինգուզեգ)
Yukarıdaki latin alfabesi ve ermeni alfabesi ile yazılan yer isimlerinin doğru olup olmadığını ve anlamlarını yazabilecek arkadaş var mı?
Teşekkürler. |
Tortum (Թորթում), Azort (Ազորդ) Nehri havzasındabulunur. Küçük Ermenistan'ın Dayk (Տայք) kesiminde, Azortats (Ազորդաց) Kazası. Tortum, Pertakrag (Բերդագրակ), Pertavan (Բերդավան/Tortumkale) yakınında, geçmişte Vokaghe (Ոքաղե) olarak adlandırılmaktaydı. 13. yy’ın ikinci yarısında Tortum ismini almıştır. 17.-18. yy.larda Ermeni ahali zorla din değiştirmeye mecbur edilip ‘Gürcü’leştirilir ve daha sonra da Türk. « Petxar », Tortumun güney doğusunda Bar/Par (Բար/Պար), Petkhar/Pertkhar (Բեթխար/Բերդխար), Khntsorig (Խնցորիկ) adında üç Ermeni köyüdür.
« Uzundere / Dikyar ». doğru yazılışı : Ընկուզեկ (Inguzeg – “I” noktasız), Ընկուզիկ (Inguzeg – “I” noktasız) ve kalesi Inguzgapert (Ընկուզկաբերդ). Nariman/Namrvan (Նարիման/Նամրվան) veya diğer ortaçağ kalesi adıytla adıyla Mamrvan (Մամրվան)’da bulunur. Günümüzde Oltu.
Kaynaklar : - Ermeni Ansiklopedisi, cilt 2, 1995, Yerevan - Keğam M. Badalyan, Büyük Yeğern öncesi Batı Ermenistan'ın tarihsel demografisel tanımı, Ek, Yerevan 2016, s. 13-17
Umarim yardimci olabildim... _________________ Emeğe saygılı olun, alıntılarınızda link gösterin ...
|
|
Revenir en haut |
|
|
curious-man Nouveau membre
Hors ligne
Inscrit le: 24 Sep 2018 Messages: 3
Point(s): 9 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Mer 26 Sep 2018 - 14:13 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
Merhaba;
Çok teşekkürler.
Petxar/Petkhar/Pertkhar (Բեթխար/Բերդխար) ve Inguzeg (Ընկուզեկ) isimlerinin anlamlarını da öğrenebilir miyim?
mafilou a écrit: | curious-man a écrit: | Merhaba. Ermenice iki yer adının anlamlarını öğrenmek istiyorum.
Yerleşim yerlerinin yeni isimleri Tortum / Aktaş ve Uzundere / Dikyar.
Ermenice isimleri ise eğer yanlış sonuca ulaşmadıysam Tortum / Petxar (Պետխար) ve Uzundere / Inguzeg (Ինգուզեգ)
Yukarıdaki latin alfabesi ve ermeni alfabesi ile yazılan yer isimlerinin doğru olup olmadığını ve anlamlarını yazabilecek arkadaş var mı?
Teşekkürler. |
Tortum (Թորթում), Azort (Ազորդ) Nehri havzasındabulunur. Küçük Ermenistan'ın Dayk (Տայք) kesiminde, Azortats (Ազորդաց) Kazası. Tortum, Pertakrag (Բերդագրակ), Pertavan (Բերդավան/Tortumkale) yakınında, geçmişte Vokaghe (Ոքաղե) olarak adlandırılmaktaydı. 13. yy’ın ikinci yarısında Tortum ismini almıştır. 17.-18. yy.larda Ermeni ahali zorla din değiştirmeye mecbur edilip ‘Gürcü’leştirilir ve daha sonra da Türk. « Petxar », Tortumun güney doğusunda Bar/Par (Բար/Պար), Petkhar/Pertkhar (Բեթխար/Բերդխար), Khntsorig (Խնցորիկ) adında üç Ermeni köyüdür.
« Uzundere / Dikyar ». doğru yazılışı : Ընկուզեկ (Inguzeg – “I” noktasız), Ընկուզիկ (Inguzeg – “I” noktasız) ve kalesi Inguzgapert (Ընկուզկաբերդ). Diğer yazılış şekilleri : էնգյուգեկ, էնգյոպեք Nariman/Namrvan (Նարիման/Նամրվան) veya diğer ortaçağ kalesi adıytla adıyla Mamrvan (Մամրվան)’da bulunur. Günümüzde Oltu.
Kaynaklar : - Ermeni Ansiklopedisi, cilt 2, 1995, Yerevan - Keğam M. Badalyan, Büyük Yeğern öncesi Batı Ermenistan'ın tarihsel demografisel tanımı, Ek, Yerevan 2016, s. 13-17
Umarim yardimci olabildim... |
|
|
Revenir en haut |
|
|
Publicité
|
Posté le: Mer 26 Sep 2018 - 14:13 Sujet du message: Publicité |
|
|
|
|
Revenir en haut |
|
|
mafilou Administrateur
Hors ligne
Inscrit le: 04 Sep 2006 Messages: 15 952
Point(s): 47 809 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Jeu 27 Sep 2018 - 01:58 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
Inguzgapert (Ընկուզկաբերդ)’den yola çıkarsak, Inguz=ceviz demektir, pert ise kale. Inguzeg (Ընկուզեկ) Sıradağlar ismidir ; belki kalenin burada bulunması nedeniyle.
Pertkhar (Բերդխար)’dan yola çıkarsak pert= kale, khar ise saman, samanlık
Kelime anlamları bunlar, başka bir bilgim yok. _________________ Emeğe saygılı olun, alıntılarınızda link gösterin ...
|
|
Revenir en haut |
|
|
curious-man Nouveau membre
Hors ligne
Inscrit le: 24 Sep 2018 Messages: 3
Point(s): 9 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Jeu 27 Sep 2018 - 10:55 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
Yardım için çok ama çok teşekkürler. Selamlar
|
|
Revenir en haut |
|
|
mafilou Administrateur
Hors ligne
Inscrit le: 04 Sep 2006 Messages: 15 952
Point(s): 47 809 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Jeu 27 Sep 2018 - 21:32 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
Kolay gelsin. _________________ Emeğe saygılı olun, alıntılarınızda link gösterin ...
|
|
Revenir en haut |
|
|
vasili Nouveau membre
Hors ligne
Inscrit le: 01 Oct 2017 Messages: 6
Point(s): 18 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Dim 1 Sep 2019 - 14:48 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
yakup şimşek a écrit: | TORTUM EHREK KÖYÜNÜ BİLEN VARSA BENİMLE İLETİŞİME GECSİN |
Yakup bey, konuşabiliriz.
|
|
Revenir en haut |
|
|
vasili Nouveau membre
Hors ligne
Inscrit le: 01 Oct 2017 Messages: 6
Point(s): 18 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Dim 1 Sep 2019 - 14:49 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
curious-man a écrit: | Merhaba. Ermenice iki yer adının anlamlarını öğrenmek istiyorum.
Yerleşim yerlerinin yeni isimleri Tortum / Aktaş ve Uzundere / Dikyar.
Ermenice isimleri ise eğer yanlış sonuca ulaşmadıysam Tortum / Petxar (Պետխար) ve Uzundere / Inguzeg (Ինգուզեգ)
Yukarıdaki latin alfabesi ve ermeni alfabesi ile yazılan yer isimlerinin doğru olup olmadığını ve anlamlarını yazabilecek arkadaş var mı?
Teşekkürler. |
Curious man, konuşabiliriz.
|
|
Revenir en haut |
|
|
karin_erzurum2525 Membre
Hors ligne
Inscrit le: 09 Sep 2020 Messages: 29
Point(s): 68 Moyenne de points: 2,34
|
Posté le: Jeu 24 Sep 2020 - 22:27 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
erzurum yada çevresi hakkında danışabilirsiniz tortum soran ark ulaşabilirsin _________________ gezmek..araştırmak ve eğlenmek ..doğunun incisi erzurum
|
|
Revenir en haut |
|
|
mafilou Administrateur
Hors ligne
Inscrit le: 04 Sep 2006 Messages: 15 952
Point(s): 47 809 Moyenne de points: 3,00
|
Posté le: Ven 12 Mar 2021 - 00:51 Sujet du message: Erzurum - Tortum/Թորթում |
|
|
Tortum Bölgesinde Norşen,Rabat, Şipek ve Xaxu Köyleri
Norşen Köyü, Tortum bölgesinin ünlü köylerinden biriydi.Bu köy ve diğer Ermeni Katolik köyleri, Fransız konsoloslarının ve Katolik vaizlerin desteğiyle, zorla İslam'a geçmekten ve halk arasındaki genel göç eğiliminden kısmen kurtulmayı başardı.Köyde Surp Hagop Kilisesi ve bir okul vardı. Nüfus tarım, sığır yetiştiriciliği ve bahçecilikle uğraşıyordu. 19.yüzyılın sonundan, şehit olduğu 1915'e kadar kilisede görevli din adamı Stepan Krikoryan'dı. Rabat köyü, yakınlardaki tuz madenleriyle de tanınıyordu ve köy zorla İslam'a geçme politikasına dirense de Katolikliğe geçerek ulusal kimliğini korudu. H. Martiros V. Ğazaryan, aynı zamanda 1864'ten Büyük Soykırım günlerine kadar köy kilisesinin din adamıydı. Şipek köyü Par köyünün birkaç kilometre batısındaydı.Surp Kevork Kilisesi ve yanında 25 öğrencisi olan Smbatyan Okulu ile ünlüydü.1870'den Ermeni Soykırımı'na kadar köyün görevli din adamı Hagop Keşişyan'dı. Ünlü manastırıyla aynı adı taşıyan Ermeni nüfuslu köy, Xaxu geçidinde yer almaktadır. Köy, Xaxu deresinin her iki yakasındaki meyve zengini geçidin tüm uzunluğu boyunca uzanıyordu. Geçidin orta kısmında inşa edilen manastır, 8 küçük kilise ile çevriliydi. Manastırın içinde korunan Ermenice yazıt kalıntıları, Surp Asdvadzadzin kilisesinin 868 yılında inşa edildiğini ve kompleksin X yüzyılda David Kürapağat tarafından kurulduğunu göstermektedir.
Arkadi Agopov Tortum Bölgesinin Ermeni Nüfusu 830-1878
_________________ Emeğe saygılı olun, alıntılarınızda link gösterin ...
|
|
Revenir en haut |
|
|
|
|